Hoe het COMT-gen onze stressbestendigheid reguleert

Stress kan soms nuttig zijn op de korte termijn. Het geeft ons dan net dat zetje extra zodat we iets scherper zijn of iets langer door kunnen gaan. Maar op de lange termijn is stress helemaal niet prettig, sterker nog: langdurige stress is zelfs schadelijk voor lichaam en geest. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat 90 procent van alle ziekte gerelateerd is aan (chronische) stress.

Een wijs iemand zei ooit eens tegen mij: “Wilskracht holt je uit”. Haar woorden zijn mij bij gebleven. In mijn praktijk zie ik dagelijks cliënten bij wie fysieke, emotionele en/of chemische stressfactoren een grote rol spelen in de ontstaansgeschiedenis van hun klachten en bij het in stand blijven daarvan. Niet voor niets wordt er in de neurowetenschappen momenteel zoveel onderzoek gedaan naar de mind-body connectie.

De mind-body connectie vanuit wetenschappelijk perspectief

Geest en lichaam zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bij elke gedachte maakt een mens tussen de 70.000 en 90.000 stofjes in het brein aan die via de bloedbaan rechtstreeks al onze cellen (tot op DNA-niveau), onze hormonen en lichaamsprocessen beïnvloeden. Je kunt je voorstellen dat blije gedachten leiden tot een geluksgevoel dat ook in je lichaam voelbaar is. Denk maar eens aan de laatste keer dat je hevig verliefd was.

Inmiddels is aangetoond dat wanneer mensen een diep gevoel van dankbaarheid ervaren, gunstige genen ‘aangezet’ en ongunstige genen ‘uitgezet’ worden. Dit valt onder het fascinerende vakgebied van de epigenetica. Onze grootste apotheek bevindt zich dus in ons brein.

Andersom is het zo dat bepaalde emotionele gevoelens en fysieke sensaties (zoals bijvoorbeeld pijn, hartkloppingen en duizelingen) gedachten van stress over onze situatie kunnen oproepen. En zo kan in het geval van (chronische) ziekte al snel een vicieuze cirkel ontstaan met een negatieve spiraal tot gevolg.

Stress vanuit je genen

Ingrijpende gebeurtenissen, onverwerkt trauma en situaties waarin mensen zich onveilig en kwetsbaar voelen, maken ons gevoeliger voor stress. Maar inmiddels weten wij ook dat onze tolerantiegrens voor stress en de mate waarin we het vermogen hebben een natuurlijke kalmte te bewaren, grotendeels al genetisch bepaald zijn.

Bestand zijn tegen stress is dus eigenlijk helemaal geen prestatie en geen kwestie van “koelbloedig” zijn. Wetenschappelijk onderzoek wijst namelijk uit dat er meerdere hormonen en genen betrokken zijn bij onze weerstand tegen stress. Het is zelfs zo dat onze genen voor een groot deel bepalen of wij wel of geen stress ervaren. Wat de één bijvoorbeeld als een groot avontuur beleeft, kan de ander als bedreigend en zeer stressvol ervaren.

Toen mijn broer en ik op jonge leeftijd leerden paardrijden, sloegen onze paarden een keer op hol. Ik was blij toen we ze weer onze controle kregen. Terwijl ik geschrokken omkeek om te zien of hij na deze wilde rit nog in het zadel zat, zag ik hem stralend op zijn paard zitten. “Wow! Wat gingen we hard! Dat wil ik nog een keer doen!” zei mijn toen 7-jarige broer glunderend tegen me. Een mooi voorbeeld van de kracht van perceptie.

Weerstand tegen stress is dus gewoon voor een groot deel aangeboren. En te verklaren vanuit je DNA, vanuit je genen. Persoon A heeft dus andere genetisch kenmerken dan persoon B heeft, op het gebied van stress, met als gevolg een andere perceptie en een andere reactie in het lichaam. Dit kan ook het verschil maken of stress de kans krijgt om zich in ons lichaam vast te zetten in de vorm van spanning en andere klachten. Een belangrijk gen wat betreft onze stressregulatie is het COMT-gen.

Je COMT-gen in actie

Het COMT-gen bepaalt je vermogen om catecholen (verbindingen in groene en zwarte thee, koffie, chocola en een aantal groene kruiden, zoals pepermunt, peterselie en tijm), oestrogenen (vrouwelijke geslachtshormonen) en een aantal belangrijke neurotransmitters, zoals dopamine, norepinefrine (noradrenaline) en epinefrine (adrenaline) te verwerken. Neurotransmitters zijn chemische verbindingen die ervoor zorgen dat we in ons brein gedachten en emoties kunnen verwerken

Dit heeft direct gevolgen voor ons vermogen om goed met stress om te kunnen gaan (het na een spannende gebeurtenis weer helemaal af te kunnen laten vloeien en je evenwicht makkelijk te hervinden). Wanneer mensen onder de druk van aanhoudende stress komen te staan, worden de volgende zaken in de hand gewerkt:

• Angst en onrust
• Gewichtsschommelingen
• Depressie
• Libidoverlies
• Lusteloosheid
• Problemen op het werk
• Relatieproblemen
• Slaapproblemen
• Stemmingswisselingen
• Verandering in het eetpatroon (neiging om ongezonde voeding te gebruiken)
• Verminderd prestatievermogen
• Verslavingen

stressbestendigheid

Je COMT-gen expressie bepaalt (deels) je stressbestendigheid

Ik noemde al even dat stress niet alleen het reageren op omstandigheden is. Iets dat wij vaak “stressen” noemen. Nee, stress is ook de fysieke/fysiologische reactie van het lichaam op omstandigheden, gebeurtenissen of gedragingen.

En deze reactie wordt voor een groot deel bepaald door een groep genen, die wij clusteren rondom het COMT-gen. Momenteel vindt de wetenschap aanwijzingen dat een set genen veel invloed hebben op hoe wij stress ervaren en ondergaan.

Door in grijpen op dit COMT-gen (middels specifieke aanpassingen in je voeding, levensstijl en middels supplementen), kunnen indirect een aantal hormonen worden beïnvloed, waardoor “stressbestendigheid” kan worden opgebouwd.

Wist je trouwens dat de variant die jij hebt van het COMT-gen (AA, AG, GG) middels DNA-onderzoek vastgesteld kan worden en dat je afhankelijk van deze variant direct voor jou persoonlijk effectieve technieken kunt leren toepassen in stressvolle situaties? In je DNA ligt dus eigenlijk een handleiding voor je omgang met stress verborgen.

De werking van het COMT-gen

Wanneer we ons nog iets meer richten op de verschillende varianten van het COMT-gen, zien we direct ook een aantal verklaringen voor veelvoorkomende stress gerelateerde klachten. Het COMT-gen is namelijk zoals eerder al gezegd verantwoordelijk voor het afbreken van een aantal hormonen en neurotransmitters.

Je kent waarschijnlijk wel het stofje dopamine. Dit wordt vaak het gelukshormoon genoemd. We ervaren veel geluk, wanneer er veel dopamine in onze hersenen aanwezig is. Wanneer we bijvoorbeeld een loterij winnen, een hele leuke avond hebben of een sportwedstrijd winnen, dan wordt er dopamine afgegeven. Hierdoor voelen we ons gelukkig. Wanneer de hoeveelheid dopamine na een tijdje weer afneemt, zakt het geluksgevoel weer weg.

Op dezelfde manieren zijn er nog tientallen (en waarschijnlijk zelfs duizenden die we nog niet kennen) andere hormonen/neurotransmitters die een rechtstreeks effect hebben op ons energieniveau, onze concentratie, ons hongergevoel, ons libido, etc. Al deze gevoelens worden geregeld door stofjes in onze hersenen. En laat nu net het COMT-gen voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor het afbreken van deze stoffen.

Dus wanneer je een heel actief COMT-gen hebt, dan worden deze stoffen (te) snel afgebroken en ervaar je bijvoorbeeld maar een kort moment een geluksgevoel. Hetzelfde geldt voor neurotransmitters die betrokken zijn bij energie:

• Als het COMT-gen heel erg actief (snel) is, dan worden hormonen die jou energie geven te snel afgebroken en voel jij je vermoeid en lusteloos.
• Wanneer het COMT-gen niet zo actief (traag) is, dan blijven deze hormonen lang aanwezig en heb je moeite om in slaap te komen of om dieper te ontspannen. Dit leidt tot een opgejaagd gevoel.

stressbestendigheid

Enkele aandoeningen die door onderzoekers met een te traag of te snel werkend COMT-gen in verband zijn gebracht:


Traag COMT

• Aan stress gerelateerde hoge bloeddruk
• Acuut coronair syndroom
• ADD met hyperactiviteit
• Angststoornis
• Baarmoederkanker
• Bipolaire stoornis, met name manie
• Borstkanker
• Cardiomyopathie als gevolg van stress
• Fibromyalgie
• Paniekstoornis (vooral bij vrouwen)
• PMS
• Pre-eclampsie
• Schizofrenie
• Vleesbomen
• Ziekte van Parkinson

Snel COMT
• ADHD; aandachtsverlies, multitasken, onvermogen om te focussen
• Depressie
• Leerstoornis
• Verslavingsstoornissen (alcohol, drugs, winkelen, etc.)

Het COMT-gen als handvat voor onze stressbestendigheid

Als we nu weer terug gaan naar de stress waar we eerder al bespraken. Je kunt als reactie op stress opeens heel moe en lusteloos worden. Grote kans dat je dan iemand bent met een erg actief COMT-gen (ook wel snel COMT). Jouw “aanjagers” worden snel afgebroken.

Wanneer je als reactie op stress juist slecht gaat slapen en moeilijk kunt ontspannen, dan heb je vermoedelijk een minder actief COMT-gen (ook wel traag COMT). Jouw “aanjagers” blijven te lang aanwezig in de hersenen en de rest van het lichaam.

Het goede nieuws is dat het mogelijk is om de expressie (activiteit) van het COMT-gen te beïnvloeden door gedragsaanpassingen, het wel/niet gebruiken van bepaalde voedingsstoffen en supplementen. Dit is exact wat wij doen met de cliënten die bij ons komen voor hulp omdat zij veel stress ervaren. Hierbij brengen wij allereerst in kaart wat de genetische component is, je raadt het al: het COMT-gen!

Onze unieke aanpak bij klachten vanuit het COMT-gen

Bij DNA Care bepalen we middels DNA-onderzoek je genetische aanleg voor stress en middels aanvullende diagnostiek bekijken we welke systemen en organen uit balans zijn geraakt. Daarnaast kijken we ook naar de hormonale spiegels en neurotransmitters en hoe deze zich tot elkaar verhouden.

Effectief ingaan op deze stressklachten is dus eigenlijk het allereerst bepalen van de genetische aanleg voor stress en vervolgens een oplossing bepalen die past bij de persoonlijke aanleg en de gezondheidsklachten die iemand ervaart. Het tegenover gestelde dus van een “one size fits all” aanpak. Het effectief oplossen van stressklachten en de terugkeer naar homeostase is maatwerk. En dat het antwoord ligt vaak voor een belangrijk deel in onze genen en epigenetische veranderingen. Wij beschikken over prachtige methodes die bewezen effectief zijn om stress en spanning te neutraliseren, waardoor het brein (en daarmee het lichaam) weer in balans komen en de mens zijn/haar gezondheid en vitaliteit herwint. Aan de hand van deze uitkomsten kunnen wij een gericht en persoonlijk plan opstellen waarmee je, mede dankzij meer kennis over je DNA, optimaal floreert.

Geïnteresseerd geraakt?
Tijdens een vrijblijvend telefonisch kennismakingsgesprek kunnen we samen kijken of onze werkwijze goed aansluit op wat je zoekt en nodig hebt voor je herstel.



Bent u geïnteresseerd geraakt?

Neem dan gerust contact op voor meer informatie.

Maak een afspraak Stel een vraag