Gevangen in trauma: van overleven naar leven

Herstel bij trauma en chronische stress

Leven met schoonheid én verlies

In ons leven ontmoeten we schoonheid in vele vormen. Elk seizoen brengt nieuwe vriendschappen, liefde in haar vele gedaanten en dierbare herinneringen die we een leven lang koesteren. Maar ook verlies en andere ingrijpende gebeurtenissen zijn inherent aan het leven.

Deze ingrijpende gebeurtenissen die ons overkomen, laten vaak diepe sporen in ons na – niet alleen in ons geheugen, maar ook in ons lichaam, ons zenuwstelsel en zelfs in de expressie van onze genen. Traumatische gebeurtenissen kunnen zich op cellulair niveau vastzetten en een diepgaande invloed hebben op ons immuunsysteem, onze genexpressie en ons vermogen om ons veilig en verbonden te voelen.

De imprint van trauma op lichaam en geest

Sommige gebeurtenissen zijn zó ingrijpend dat ze de loop van ons leven – en soms zelfs van onze geschiedenis – blijvend beïnvloeden. Denk aan de Tweede Wereldoorlog of de aanslagen op 11 september 2001: collectieve trauma’s die een stempel hebben gedrukt op ons bewustzijn, onze cultuur en ons gevoel van veiligheid. Er is dan sprake van een scherp besef van een tijdperk ervoor en erna.

Maar ook op kleinere schaal kunnen traumatische ervaringen een diepe indruk achterlaten. Binnen families of gemeenschappen worden verhalen, spanningen en overlevingsmechanismen soms generaties lang doorgegeven, vaak zonder dat we ons daarvan bewust zijn. Wetenschappelijk onderzoek naar transgenerationeel trauma toont aan dat de impact van trauma zich niet beperkt tot de mensen die het direct meemaken: ook kinderen en kleinkinderen kunnen de gevolgen ervan dragen. Niet alleen psychologisch, maar ook biologisch – in de vorm van veranderingen in genexpressie en stressregulatie.

Hoe trauma zich vastzet in het lichaam

Zoals traumadeskundige prof. dr. Bessel van der Kolk al liet zien: “The body keeps the score.” Trauma wordt niet alleen opgeslagen in herinneringen, maar ook in het lichaam. In spieren, zenuwbanen, hormonen, fascia en gedrag. Bindweefsel (fascia) is een uiterst gevoelig netwerk dat het hele lichaam doorkruist en sterk reageert op stress, spanning en onverwerkte emotionele ervaringen. Chronisch aangespannen fascia kan bijdragen aan pijnklachten, verminderde bewegingsvrijheid en het gevoel letterlijk ‘vast te zitten’ in je eigen lichaam.

Trauma beïnvloedt hoe we ons voelen, hoe we reageren, en hoe we ons tot anderen verhouden – vaak lang nadat het feitelijk voorbij is.

De negatieve spiraal van onverwerkt trauma

Een overweldigende ervaring roept vaak intense reacties op: angst, verlamming, onwerkelijkheid of diepe machteloosheid. Wie zich tijdens zo’n gebeurtenis niet kon beschermen of verbinden, raakt vaak de innerlijke ervaring van veiligheid kwijt. Waar sommige mensen na verloop van tijd hun veerkracht hervinden, blijven anderen vastzitten in wat het lichaam is blijven onthouden.

Wanneer de gebeurtenis zich als het ware blijft herhalen in het zenuwstelsel, ontstaat er een chronische staat van stress: een lichaam dat continu ‘aan’ staat, een geest die moeilijk tot rust komt, een binnenwereld die niet meer veilig voelt. Veel mensen ontwikkelen lichamelijke of psychische klachten, vaak zonder zich bewust te zijn van de link met een eerdere traumatische ervaring.

Wat begint als een beschermingsreactie van het brein en het lichaam, kan uitmonden in een vicieuze cirkel van spanningsklachten, hormonale disbalans, chronische ontsteking en uitputting van het regulatiesysteem. Ook de epigenetische signatuur van het lichaam verandert bij aanhoudende traumatische stress: genpromotoren zoals FKBP5, NR3C1, BDNF en IL-6 laten zien hoe traumatische ervaringen blijvende sporen kunnen achterlaten in de genregulatie die stress, stemming, ontsteking en herstel aanstuurt.

Wanneer trauma zich blijft herhalen

Wanneer deze patronen aanhouden, kunnen klachten ontstaan die passen bij posttraumatische stress. Hoewel iedereen dit anders beleeft, komen de volgende signalen vaak voor:

• Herbelevingen, nachtmerries of flashbacks
• Prikkelbaarheid, schrikreacties of verhoogde waakzaamheid
• Slaapproblemen of chronische vermoeidheid
• Vermijding van situaties die aan de gebeurtenis herinneren
• Somberheid, leegte, concentratieverlies of gevoelens van vervreemding
• Lichamelijke klachten zoals spierspanning, buikpijn of hartkloppingen

Ook zonder formele diagnose kunnen deze reacties het dagelijks leven sterk beïnvloeden. Het zenuwstelsel verkeert dan langdurig in een toestand van overleving, waardoor herstel en verbinding nauwelijks nog voelbaar zijn.

Trauma en onbegrepen gezondheidsklachten

Herstel vraagt om meer dan alleen inzicht of tijd: het vraagt om een bedding waarin lichaam en geest opnieuw mogen leren voelen dat het veilig is om te leven, te rusten en te verbinden. Dat proces begeleid ik bij DNA Care met zorg, deskundigheid en aandacht voor wat u nodig heeft om uw evenwicht te hervinden.

In mijn praktijk ontmoet ik mensen met uiteenlopende klachten en achtergronden. Sommigen hebben al een lange weg afgelegd in de reguliere zorg, met onbegrepen gezondheidsklachten waarvoor geen duidelijke medische verklaring werd gevonden. Vaak blijkt dat onverwerkt trauma, aanhoudende stress of een ontregeld zenuwstelsel een belangrijke rol speelt in het ontstaan of in stand houden van hun klachten.

Trauma in het licht van Functional Medicine

Bij DNA Care werk ik volgens de principes van Functional Medicine: een systeemgerichte benadering die niet alleen kijkt naar symptomen, maar naar de onderliggende oorzaken van klachten. Binnen dit model wordt trauma niet gezien als een op zichzelf staand psychologisch probleem, maar als een mogelijke verstoring die doorwerkt in het hele lichaam: van het immuunsysteem en de hormonale regulatie tot de darmgezondheid, het energiemetabolisme en de genexpressie.

En juist in die verbinding tussen fysiologie en levensverhaal ontstaat vaak de eerste beweging richting herstel.

De benadering van DNA Care bij traumagerelateerde klachten

Bij DNA Care kijk ik niet alleen naar symptomen, maar naar onderliggende verstoringen in systemen zoals het zenuwstelsel, de hormonale balans, de energiestofwisseling en het immuunsysteem. In de context van trauma besteed ik extra aandacht aan de fysiologische sporen die het heeft achtergelaten – onder andere in de HPA-as, de neurotransmitters, de fascia en het microbioom.

Naast diagnostiek en voedings- of suppletieadvies werk ik ook met lichaamsgerichte technieken zoals EFT (Emotional Freedom Techniques). Deze ondersteunen het herstel van een ontregeld en overbelast zenuwstelsel. Veel cliënten geven aan dat ze gaandeweg meer innerlijke rust, veerkracht en levenskwaliteit terugkrijgen.

Het zenuwstelsel tot rust brengen

Wanneer het zenuwstelsel langdurig in een staat van waakzaamheid verkeert, verliest het de mogelijkheid om flexibel te schakelen tussen spanning en ontspanning. Herstel vraagt dan niet alleen om bewustwording, maar ook om het fysiek en neurologisch loslaten van vastgezette patronen.

Cliënten merken doorgaans dat ze na verloop van tijd weer toegang krijgen tot gevoelens van rust, helderheid en verbondenheid. Waar eerst herbelevingen, paniek of innerlijke onrust de boventoon voerden, ontstaat geleidelijk ruimte voor herstel.

Neuroplasticiteit: herstel van binnenuit

Het brein is plastisch: het past zich voortdurend aan. Die eigenschap – neuroplasticiteit – maakt het mogelijk dat zenuwbanen zich opnieuw organiseren als reactie op ervaring, herhaling en context. Niet alleen bij ontwikkeling of leren, maar ook tijdens herstel.

Langdurige stress of overprikkeling kan leiden tot hardnekkige patronen in het zenuwstelsel: prikkels worden sneller als dreigend geïnterpreteerd, en het vermogen tot kalmeren raakt verstoord. Deze reacties kunnen zich verdiepen, maar zijn niet permanent. Door het herhaald aanbieden van voorspelbare, niet-bedreigende prikkels – via bijvoorbeeld ademhaling, aanraking, regelmaat en relationele veiligheid – krijgt het brein de kans om andere netwerken te activeren. Zo kunnen overactieve circuits geleidelijk tot rust komen, en wordt herstel op neurologisch niveau mogelijk.

Posttraumatische groei: wat herstel kan brengen

Trauma verandert mensen – maar herstel doet dat ook. Neuroloog en traumaspecialist dr. Robert Scaer beschrijft hoe mensen na verwerking van diep trauma niet alleen hun evenwicht hervinden, maar soms ook een nieuw besef van kracht, richting en verbondenheid ervaren. Deze vorm van groei ontstaat niet door proberen te vergeten wat is geweest, maar door het op een helende wijze te integreren. Posttraumatische groei is geen doel op zich, maar een mogelijk gevolg van innerlijk herstel – wanneer het zenuwstelsel opnieuw veiligheid kan ervaren, en lichaam en geest daardoor de ruimte krijgen om van overleven naar leven terug te keren.

Samenwerking met andere zorgprofessionals

Traumagerelateerde klachten vragen soms om samenwerking. Indien gewenst stem ik af met andere zorgverleners – zoals traumatherapeuten, integratief werkende artsen of gespecialiseerde behandelaars. Zo ontstaat er een benadering die zowel professioneel als persoonlijk afgestemd is op wat u nodig heeft.

Tot slot

Herstel van trauma is zelden lineair, maar goed mogelijk. Ook wanneer het verleden nog voelbaar is, kan herstel stap voor stap een nieuw perspectief openen. Neem gerust contact op voor meer informatie over de inhoud en mogelijkheden van een begeleidingstraject bij DNA Care.

Healing from trauma begins when the body feels safe enough to stop reliving the past—so the mind can start imagining a future.

Maak een afspraak Stel een vraag