Laaggradige ontstekingen: het stille vuur achter chronische klachten

Niet alle ontstekingen zijn acuut of zichtbaar. Sommige sluimeren jarenlang in het lichaam zonder duidelijke signalen. Dit noemen we laaggradige ontsteking: een aanhoudende, subtiele activatie van het immuunsysteem die niet vanzelf dooft. Ze speelt een centrale rol bij klachten als vermoeidheid, brain fog, hormonale disbalans, darmproblemen en zelfs neurodegeneratie. In dit blog ontdekt u wat laaggradige ontsteking is, waardoor deze ontstaat en hoe DNA Care dit in kaart brengt en ondersteunt.

Casus: een vrouw met vermoeidheid, brain fog en hormonale klachten

Een 42-jarige vrouw meldde zich met aanhoudende vermoeidheid, spierpijn, stemmingsklachten, concentratieproblemen en hormonale schommelingen. Uit eerder onderzoek kwam geen duidelijke oorzaak. Onze analyse liet een patroon zien van laaggradige ontsteking: verhoogde hs-CRP, verlaagde HRV, SIBO (bacteriële overgroei in de dunne darm), trage COMT (een genetische variatie die invloed heeft op de afbraak van o.a. stresshormonen en oestrogenen), histaminebelasting en een GSTM1-deletie (een genetische variant waarbij een belangrijk detoxificatie-enzym ontbreekt). We begeleidden haar met ontstekingsremmende voeding, microbioomherstel, stressregulatie, leverondersteuning en epigenetische interventies. Binnen vier maanden keerden haar energie, helderheid en emotionele balans merkbaar terug.

Wat is laaggradige ontsteking?

Laaggradige ontsteking is een sluimerende vorm van ontsteking zonder koorts of zichtbare zwelling, maar wél met verhoogde activatie van het immuunsysteem op celniveau. Ze vormt de biologische onderlaag van veel chronische aandoeningen. Kenmerkend zijn:

• Activering van ontstekingsschakelaars (zoals het NLRP3-inflammosoom – een soort alarmsysteem in immuuncellen)
• Cyclusklachten, PMS of hormonale migraine
• Endotoxemie vanuit de darm (zoals door leaky gut: een verhoogde darmdoorlaatbaarheid)
• Ontregeling van het zenuwstelsel (bijvoorbeeld een lage HRV – hartritmevariabiliteit)
• Oxidatieve stress en verstoorde redoxbalans
• Verhoogde ontstekingsmarkers (zoals hs-CRP, IL-6, TNF-α)

Hoe verschilt dit van een infectie of acute ontsteking?

Bij een infectie ontstaat vaak koorts, roodheid en zwelling: duidelijke signalen van acute immuunactivatie. Bij laaggradige ontsteking zijn deze signalen afwezig. De ontsteking is chronisch, subtiel en vaak jarenlang aanwezig, met invloed op het brein, hormonen, energie en herstelvermogen.

Nieuwe wetenschappelijke inzichten (2023–2024)

➤ Redoxbalans: ontsteking via oxidatieve stress
De redoxbalans is het evenwicht tussen oxidatieve stoffen (zoals ROS: reactieve zuurstofdeeltjes) en antioxidanten. U kunt het zien als een soort cellulaire ademhaling: de voortdurende afwisseling tussen activering en herstel. Bij verstoring ontstaat oxidatieve stress, wat leidt tot celschade en ontsteking.

➤ Inflammasomen: het mitochondriale alarmsysteem
Het NLRP3-inflammosoom is een ontstekingsschakelaar in cellen. Bij mitochondriale schade (beschadiging van de energiefabriekjes van onze cellen) komen signalen vrij, zoals ROS en mtDNA, die dit systeem activeren. Dat leidt tot systemische, chronische ontsteking.

➤ Metaflammatie: ontsteking bij insulineresistentie en MAFLD
Bij insulineresistentie, leververvetting (MAFLD) of metabool syndroom komt vaak laaggradige ontsteking voor. Dit wordt ook wel metaflammatie genoemd – ontsteking die ontstaat vanuit verstoringen in de stofwisseling.

➤ Darm-brein-as en neuro-inflammatie
Bij een verhoogde doorlaatbaarheid van de darm- en bloed-hersenbarrière kunnen stoffen zoals LPS (bacteriële celwanddeeltjes), histamine en glutamaat het brein bereiken. Dit kan leiden tot brain fog, stemmingsklachten, angst of slaapproblemen.

➤ Epigenetische beïnvloeding
Genexpressie van ontstekingsroutes (zoals NF-κB) wordt beïnvloed door voeding, slaap, beweging, darmflora en suppletie. Stoffen zoals curcumine, resveratrol, sulforafaan, omega-3 en magnesium kunnen deze routes epigenetisch beïnvloeden (zonder het DNA te veranderen, maar wel de activiteit ervan te sturen).

➤ Het zenuwstelsel als regulator
Chronische ontsteking verhoogt cortisol, verlaagt melatonine en onderdrukt de nervus vagus (de belangrijkste hersteltak van het autonome zenuwstelsel). Andersom kan stimulatie van de nervus vagus de ontstekingsactiviteit verminderen via het cholinerge anti-inflammatoire pad.

Wanneer denken aan laaggradige ontsteking?

🧠 Mentale signalen:
• Brain fog
• Emotionele labiliteit of prikkelgevoeligheid
• Slaapproblemen of nervositeit
• Slechte stressadaptatie of lage HRV
• Stemmingsklachten zonder duidelijke aanleiding

🩺 Lichamelijke signalen:
• Aanhoudende vermoeidheid
• Cyclusklachten, PMS of hormonale migraine
• Darmproblemen of voedselovergevoeligheden
• Spierpijn, fibromyalgie, gewrichtsklachten
• Slechte inspanningstolerantie of bloedsuikerschommelingen

Diagnostiek bij DNA Care

Bij DNA Care combineren we genetisch en functioneel onderzoek om laaggradige ontsteking zichtbaar te maken:

• hs-CRP (high-sensitivity C-reactief proteïne)
Een gevoelige bloedtest die lichte, chronische ontsteking kan aantonen – bijvoorbeeld bij metabool syndroom, stemmingsklachten of verhoogd cardiovasculair risico. Deze test wordt bij verdenking op laaggradige ontsteking aangevraagd binnen DNA Care.

• GI-MAP– meet o.a. LPS, zonuline, calprotectine, sIgA
(Zonuline reguleert de darmdoorlaatbaarheid, calprotectine is een marker voor darmontsteking, LPS zijn bacteriële ontstekingsprikkels, en sIgA is een immuunstof in het darmslijmvlies. Samen geven ze inzicht in darmontstekingen en leaky gut.)

• HRV (hartritmevariabiliteit)
Geeft een indruk van de balans tussen stress en herstel. Een lage HRV wijst op verminderde veerkracht van het autonome zenuwstelsel.

• Cortisolcurve (speekselmeting van de HPA-as)
Brengt het dag-nachtritme van het stresshormoon cortisol in kaart – waardevol bij vermoeidheid, slaapproblemen en hormonale ontregeling.

• Organix / vetzuurprofiel
(Geeft inzicht in celstofwisseling, mitochondriale belasting, oxidatieve stress en tekorten aan cofactoren zoals carnitine – belangrijk voor vetverbranding – en glutathion, een van de krachtigste antioxidanten van het lichaam.)

• DNA-profiel – NLRP3, SOD2, DAO, IL6, MTHFR
(Deze genen beïnvloeden de gevoeligheid voor ontsteking, oxidatieve stress (zoals SOD2), histamineafbraak (zoals DAO) en detoxcapaciteit.)

Herstel bij DNA Care: ontsteking begrijpen in plaats van onderdrukken

Onze benadering is gericht op het terugbrengen van rust, herstel en balans via:

• Voeding: ontstekingsremmend, darmherstellend, bloedsuikerregulerend
• Suppletie afgestemd op bloedonderzoek: omega-3, magnesium, curcumine, quercetine, Nrf2-activatoren (stoffen die het lichaam aanzetten tot eigen antioxidantproductie)
• Microbioomherstel: probiotica, prebiotica, aanpak van leaky gut
• Zenuwstelsel: stimulatie van de nervus vagus, slaapoptimalisatie
• Epigenetica: voeding als signaal, herstel van celbalans en veerkracht

Klassieke ontstekingsremmers onderdrukken symptomen, maar verergeren op den duur laaggradige inflammatie. DNA Care biedt inzicht, laag-voor-laag herstel en systeemregulatie.

Essentie in vijf zinnen

Laaggradige ontsteking is een sluimerende immuunactivatie zonder koorts of zwelling.
Ze beïnvloedt hersenen, darmen, hormonen en energie.
Genetische en omgevingsfactoren versterken elkaar bij aanhoudende activatie.
Functiegerichte diagnostiek maakt het onzichtbare zichtbaar.
DNA Care begeleidt u richting herstel via voeding, nervus vagus, epigenetica en rust.