Laaggradige ontstekingen: moeilijk aan te tonen, veel verschillende ziektebeelden

We hebben al eerder geschreven over ontstekingen. Even als kleine opfrisser: een ontsteking is de reactie van het lichaam op een beschadiging of een indringer. Het lichaam stuurt dan bijvoorbeeld extra bloed met afweerstoffen en afweercellen naar het getroffen gebied om de infectie terug te dringen. Hierdoor treden bijvoorbeeld zwelling en pijn op en wordt de infectie teruggedrongen.

Niet iedere ontsteking echter is zo hevig dat het lichaam direct alle beschikbare middelen inzet. Soms zijn ontstekingen veel meer sluimerend aanwezig. Deze ontstekingen zijn veel lastiger vast te stellen en kunnen hierdoor maanden of jaren onopgemerkt blijven. Deze ontstekingen worden laaggradige ontstekingen genoemd. Zoals de naam al doet vermoeden zien we geen koorts ontstaan bij dit type sluimerende ontstekingen. Maar zij zorgen wel voor heel veel klachten of zelfs ziektes. Recent onderzoek wijst uit dat er in 95% van alle ziekten een verband bestaat met de aanwezigheid van laaggradige ontstekingen. Wij vertellen u graag meer over de mogelijke verschijningsvormen van laaggradige ontstekingen. Ook vertellen wij u graag over onze methode om deze chronische ontstekingen op te sporen en zo mogelijk tegen te gaan.

Wat is een laaggradige ontsteking?

Deze sluimerende ontstekingen worden dus laaggradige ontstekingen of ook wel chronische ontstekingen genoemd. Laaggradige ontstekingen zijn dus ontstekingen maar deze blijven onder de radar. Er zijn geen overduidelijke onstekingssignalen zoals zwelling, roodheid en pijn. Ook het bloedbeeld kan soms bij eerste inspectie geen aanleiding geven om een (laaggradige) ontsteking te vermoeden.

Een acute ontsteking is geen probleem; het lichaam is zichzelf aan het helen. Een chronische ontsteking is echter niet helend voor ons lichaam maar juist destructief. Uiteindelijk leiden chronische ontstekingen tot beschadigingen van cellen en weefsels en tot een uitgeput immuunsysteem, wat kan leiden tot een auto-immuunziekte, waarbij het lichaam zichzelf aanvalt.

Chronische ontstekingen

Steeds meer mensen leven, zonder zich daar bewust van te zijn, met chronische ontstekingen. Deze spelen vaak een belangrijke rol bij ziekten en aandoeningen zoals:

• Artrose (volgens de nieuwste inzichten geen kwestie van slijtage, maar van ontstekingen)
• Botontkalking
• Depressie
• Fibromyalgie
• Hart- en vaatziekten
• Hormonale klachten, waaronder teveel stresshormonen
• Huidproblemen (in een aantal gevallen)
• Insulineresistentie en diabetes type 2
• Lusteloosheid
• Obesitas
• Onbegrepen en chronische pijnklachten
• Reuma
• Slaapproblemen
• Stijfheid in het lichaam, vooral bij het opstaan
• Vermoeidheid en uitputting
• Voedselintoleranties

De klachten en uitingsvormen kunnen heel divers zijn en daarnaast is het niet eenvoudig om laaggradige ontstekingen op te sporen. Dit is de reden dat ze meestal niet of (te) laat vastgesteld worden. Er is dan vaak al jarenlang sprake van klachten, ontregeling van systemen in het lichaam en verdere beschadiging van organen en weefsels.

De lichamelijke gevolgen van laaggradige ontstekingen

Net zoals de symptomen en hun onderliggende oorzaken, zijn ook de gevolgen op korte en lange termijn zeer divers in het geval van chronische ontstekingen. (Wij kiezen er dan ook voor niet op basis van deze gevolgen de ontsteking te constateren.)

Spiegels van hormonen kunnen ontregeld raken doordat het lichaam in een staat van permanente stress verkeert. Hierdoor kan het zo zijn dat er te hoge waarden van het stresshormoon cortisol worden aangemaakt. Op dezelfde wijze kunnen ook de schildklier (T3, rT3, T4) afwijken in concentraties. Naast de schildklierhormonen en het stresshormoon, kunnen allerlei ontstekingsfactoren verhoogd zijn. Dit zijn stoffen die het lichaam aanmaakt om infecties ter verwijderen. Bij chronische ontstekingen zijn deze vaak permanent verhoogd, waardoor de effecten schadelijk zijn voor je cellen en weefsels. Maar dan wel zo lichtjes, dat dit lastig te detecteren is. Wat we dus samenvattend kunnen zeggen, is dat allerlei lichamelijk processen ontregeld kunnen raken door een laaggradige ontsteking. Maar waardoor worden deze nare, sluimerende, zeer variabele ontstekingen veroorzaakt?

10 Oorzaken van chronische ontstekingen

Chronische ontstekingen kunnen door heel veel zaken worden veroorzaakt. In essentie is er een ontstekingshaard, die niet wordt opgeruimd. De oorzaak en locatie kunnen sterk verschillen. We willen u graag een aantal veelvoorkomende aanleidingen noemen.

1) Voeding: zoals gezegd gaat het bij een ontsteking om een reactie van je immuunsysteem, dat herstellend werk in je lichaam probeert te doen. Het probeert je veilig en gezond te houden. Het is daarom goed om te weten dat meer dan 70% van de cellen van je immuunsysteem zich bevinden aan de binnenkant van je verteringssysteem, met name in je darmflora. Dat lijkt ook logisch: dit is het gebied dat in aanraking komt met de  “buitenwereld”, namelijk je voeding. Daarom ook dat voeding zo’n belangrijke rol speelt als het gaat om het sterker maken van je immuunsysteem of juist het verzwakken ervan.

Voeding die laaggradige ontstekingen in de hand werkt:
• Alcohol
• Bewerkte voeding, vaak ook met schadelijke e-nummers
• Gluten
• Lactose (denk aan rijstemelk, amandelmelk en kokosyoghurt als gezonde alternatieven)
• Koffie
• Omega 6-vetzuren en transvetten (plantaardige olieën zoals zonnebloem-, soja- en maisolie (frituurvet) en alle op hoge temperatuur verhitte en hardgemaakte vetten, zoals margarine)
• Suikers, kunstmatige zoetstoffen en snelle koolhydraten (deze stimuleren de aanmaak van insuline en dat proces creëert buikvet en dat is op zichzelf weer een belangrijke oorzaak van ontstekingen)

Voeding inzetten als medicijn:
Voedingsmiddelen die bijdragen aan een gezonde darmflora zijn ook gunstig om ontstekingen te remmen:
• Biologische appels, bosbessen en druiven
• Biologische groenten (kies voor een grote diversiteit)
• Eiwitten uit ongebrande noten, zaden en pitten
• Glutenvrije granen (zoals quinoa, haver en boekweit)
• Kruiden (deze werken als zijn sterke antioxidanten)
• Omega 3-vetzuren (goede kwaliteit gezuiverde visolie, hennepzaad, lijnzaad en walnoten)

Variatie in je voedingspatroon is heel belangrijk. Eenzijdige voeding werkt allergieën in de hand die uiteindelijk ook weer tot ontstekingen zullen leiden.

2) Stress: chronische stress ondermijnt je immuunsysteem en draagt bij aan een klimaat waar laaggradige ontstekingen ontstaan en in stand gehouden worden.

3) Toxines: denk hierbij niet alleen aan schadelijke stoffen in voeding (zoals bestrijdingsmiddelen en bepaalde e-nummers), maar ook aan toxische stoffen in cosmetica, verzorgingsproducten en huishoudelijke producten. Deze hebben naast een ontstemingsbevorderende werking ook een hormoonverstorend effect.

4) Sluimerende infecties: bij een geïnfecteerde vinger is de infectie vaak kort en heftig. Het lichaam reageert sterk en ruimt de indringers op. Een infectie kan echter ook langer aanwezig blijven. Wanneer er bijvoorbeeld heel kleine hoeveelheden bacteriën in leven blijven en een wond, weefsel, bloed of lichaamsholte, dan kunnen deze bacteriën het afweersysteem voortdurend prikkelen. Het gevolg is dan een voortdurend opnieuw optredende afweerreactie die zorgt voor ontstekingsfactoren en ontstekingscellen met mogelijk ook schommelingen in de hormoonspiegels.

5) Allergieën: bij een allergische reactie reageert het lichaam (te) heftig op een stof waarmee zij in aanmerking komt. Bekende voorbeelden zijn voedingsallergieën (noten, gluten) of hooikoorts (pollen). Er is sprake van een chronische irritatie van het afweersysteem, omdat het lichaam steeds in aanraking blijft komen met de irriterende stoffen (zogeheten allergenen). Het immuunsysteem verkeert daardoor in een verhoogde staat van paraatheid. Dit werkt laaggradige ontstekingen sterk in de hand.

6) Stofwisselingsziekten en auto-immuun aandoeningen: ziekten zoals diabetes of het metabool syndroom kunnen allerlei evenwichten in het lichaam verstoren. Hierdoor kan ook het afweersysteem worden ontregeld. Het gevolg kan dan een blijvende staat van paraatheid zijn. Dit kun je vergelijken met een gewond dier, dat agressief is geworden omdat het zo kwetsbaar is. Het gevolg is dan een sluimerende ontsteking die voor een vicieuze cirkel kan zorgen, zoals we bijvoorbeeld zien bij suikerziekte.

7) Een vitamine D-tekort: een gebrek aan vitamine D kan ontstekingen in je lichaam aanwakkeren. In Nederland krijgen we over het algemeen te weinig vitamine D binnen. Het is belangrijk om te kiezen voor een hoogwaardig en goed opneembaar supplement. (Het is raadzaam om altijd professioneel advies in te winnen voordat je supplementen gebruikt, om interacties met medicatie te voorkomen.)

8) Voedselintoleranties: wanneer de darm te doorlaatbaar is geworden (dit noemen we ook wel het leaky gut syndroom), dan zullen onverteerde voedselrestjes in de bloedbaan terecht komen. Het immuunsysteem reageert hierop met de aanmaak van specifieke antistoffen. Deze antistoffen zijn aan te tonen middels een voedselintolerantietest. Voedselintoleranties en laaggradige ontstekingen gaan hand in hand en vormen een vicieuze cirkel.

9) Gebrek aan slaap: een tekort aan slaap richt veel meer schade aan je lichaam aan dan je in eerste instantie zou denken. Tientallen processen raken verstoord en in korte tijd zien we laaggradige ontstekingen ontstaan.

10) Roken: roken is bijzonder schadelijk voor je gezondheid en welzijn. Door het hele lichaam worden laaggradige ontstekingen in de hand gewerkt. Voor mensen die moeilijk methyleren (in een ander artikel zullen we dit proces verder bespreken), zal roken nog sneller tot kanker en andere ernstige ziektes leiden.

Hoe zijn laaggradige ontstekingen aan te tonen?

Het aantonen van een laaggradige ontsteking kan een echte uitdaging zijn. Door het wisselende karakter van symptomen, het bloedbeeld en de klachten is het heel belangrijk om het onderzoek met de juiste vraagstelling uit te voeren. De diagnose “laaggradige ontsteking” wordt niet eenvoudig gesteld als er naar andere zaken wordt gezocht. (Als u bijvoorbeeld op uw telefoon kijkt om een berichtje te lezen, kan het zo zijn dat u 5 seconden later de tijd moet opzoeken omdat u hier niet meteen op lette toen u in eerste instantie op uw telefoon keek.) Het is dus allereerst zaak om gericht te zoeken. Wanneer de juiste testen worden ingezet bij het bloedonderzoek, kunnen er aanwijzingen worden gevonden die wijzen op een chronische ontsteking.

Terugkeer naar gezondheid

Vervolgens is het zaak om op gestructureerde wijze mogelijke in standhoudende factoren te elimineren. De combinatie van aanpassingen in voedingspatroon, levensstijl, medicijngebruik, reductie van stress, etc. in combinatie met het blijven volgen van het bloedbeeld, geeft informatie over de factoren die de sluimerende ontsteking in stand houden. Wanneer deze informatie gestructureerd wordt verzameld, kan een goed beeld worden gecreëerd van de betrokken factoren en hun mogelijke rol. Dan is de volgende stap om te zoeken naar mogelijkheden om deze factoren uit te sluiten. In dit geval helpen wij u graag met professionele adviezen om de laaggradige ontstekingen te neutraliseren, waardoor vele hardnekkige gezondheidsproblemen kunnen worden opgelost.