Laaggradige ontstekingen: stille oorzaak van chronische klachten

Hoe laaggradige inflammatie het immuunsysteem uit evenwicht brengt

Wat als vermoeidheid, pijn, stemmingsklachten of spijsverteringsproblemen niet op zichzelf staan, maar signalen zijn van één onderliggende verstoring?Steeds vaker blijkt een chronisch, sluimerend ontstekingsproces – zonder koorts of zichtbare zwelling – aan de basis te liggen van uiteenlopende klachten. Dit fenomeen staat bekend als laaggradige ontstekingen: subtiele maar hardnekkige vormen van immuunactivatie die vaak jarenlang onopgemerkt blijven, terwijl ze op de achtergrond schade aanrichten in vrijwel elk systeem van het lichaam.

In dit blog leest u wat laaggradige ontstekingen precies zijn, hoe u ze kunt herkennen, welke mechanismen eraan ten grondslag liggen, en wat u eraan kunt doen. Vanuit de visie van Functional Medicine begeleiden wij bij DNA Care mensen die al langere tijd zoeken naar herstel — vanuit inzicht, onderlinge verbanden en het vermogen van het lichaam om opnieuw in balans te komen.

Waarom het ertoe doet

Steeds meer studies tonen aan dat laaggradige ontstekingen op de achtergrond meespelen bij veel moderne gezondheidsproblemen. Volgens internationale onderzoeken is bij meer dan de helft van alle sterfgevallen wereldwijd sprake van een ziektebeeld waarbij chronische ontsteking een belangrijke rol speelt — zoals bij hart- en vaatziekten, diabetes type 2, neurodegeneratieve aandoeningen en sommige vormen van kanker. Ook blijkt dat ongeveer een derde van de volwassen bevolking verhoogde ontstekingswaarden heeft (zoals hs-CRP), zonder dat er sprake is van een acute infectie of duidelijke diagnose.

Deze inzichten benadrukken het belang van vroege herkenning en een gerichte aanpak van laaggradige ontstekingsprocessen, om verergering en systeemschade te voorkomen.

Laaggradige ontstekingen spelen een rol bij een breed scala aan klachten en chronische aandoeningen: van vermoeidheid, hormonale disbalans en depressieve gevoelens tot auto-immuniteit en hart- en vaatziekten. Door het mechanisme beter te begrijpen, wordt vaak ook de weg naar herstel zichtbaar.

Wat zijn laaggradige ontstekingen?

Laaggradige ontstekingen zijn chronische, systemische ontstekingsreacties zonder de klassieke symptomen van acute ontsteking (zoals koorts of zwelling), maar mét blijvende activatie van het immuunsysteem. Het lichaam verkeert in een toestand van voortdurende alertheid, ook zonder directe infectie of verwonding.

Het immuunsysteem produceert voortdurend kleine hoeveelheden ontstekingsstoffen — zoals IL-6, TNF-α en CRP — die subtiel ingrijpen op onder andere de hormonale balans, spijsvertering, hersenfunctie en energieproductie. Omdat de signalen mild en verspreid zijn, worden deze vormen van ontsteking vaak over het hoofd gezien in de reguliere zorg.

Waarom het vaak niet wordt herkend

Standaard bloedonderzoek is gericht op het opsporen van acute ontstekingen. Bij laaggradige ontstekingen blijven de waarden vaak binnen de referentiewaarden, terwijl de klachten zich opstapelen. Veel mensen krijgen te horen dat ‘alles in orde is’, terwijl het lichaam al lange tijd in disbalans verkeert.

Mogelijke klachten bij laaggradige ontstekingen

🩺 Spijsvertering en darmgezondheid
• Dysbiose of overgroei van schimmels/bacteriën
• Histamine- of glutenovergevoeligheid
• Lekkende darm (verhoogde darmpermeabiliteit via zonuline)
• Opgeblazen gevoel, winderigheid, obstipatie of diarree
• Slechte opname van voedingsstoffen (B12, ijzer, magnesium)

🩺 Immuunsysteem en huid
• Huidproblemen (eczeem, acne, rosacea, psoriasis)
• Ontstaan of verergering van auto-immuunziekten
• Terugkerende infecties of blaasontstekingen
• Voedselintoleranties of kruisreacties

🩺 Hormonen en stofwisseling
• Buikvet of gewichtstoename ondanks gezond eetpatroon
• Hormonale schommelingen of cyclusklachten
• Insulineresistentie of moeite met afvallen
• Trage schildklier (laag T3 of verhoogd rT3)
• Verhoogd cortisol of ontregeling van de HPA-as

🩺 Zenuwstelsel en stemming
• Brain fog en concentratieproblemen
• Prikkelbaarheid of emotionele labiliteit
• Somberheid of gebrek aan motivatie
• Verstoorde of onrustige slaap
• Vermoeidheid, zelfs na rust

🩺 Hart- en bloedvaten
• Hoge bloeddruk of hartkloppingen
• Verhoogd hs-CRP in bloedonderzoek
• Verminderde vaatelasticiteit
• Verstoord cholesterolprofiel

🩺 Spieren en bindweefsel
• Botverlies of vertraagd herstel
• Chronische pijn (fibromyalgie, reumatische klachten)
• Gewrichtsklachten of beginnende artrose
• Ochtendstijfheid of spierpijn zonder duidelijke oorzaak

Waardoor ontstaan laaggradige ontstekingen?

Laaggradige ontstekingen ontstaan zelden door één enkele oorzaak, maar zijn meestal het gevolg van een combinatie van belastende factoren:

• Alcohol en roken
• Chronische infecties: zoals Epstein-Barr, H. pylori, Candida
• Chronische stress: verstoort het immuunsysteem en het herstelvermogen
• Epigenetische veranderingen: langdurige stress beïnvloedt genexpressie en versnelt biologische veroudering (inflammageing)
• Microbioomverstoring: verminderde diversiteit, overgroei van pathogenen
• Slechte slaapkwaliteit: belemmert herstel, hormoonbalans en celvernieuwing
• Toxische belasting: pesticiden, plastics, zware metalen, cosmetica
• Voeding: suikers, bewerkte voeding, transvetten en additieven
• Voedselovergevoeligheden en lekkende darm

Een vergeten schakel: onderdrukking en stagnatie

Acute ontsteking is een nuttige reactie van het lichaam op schade of infectie. Maar wanneer deze reactie herhaaldelijk wordt onderdrukt — bijvoorbeeld met koortsremmers, ontstekingsremmers of corticosteroïden — kan het herstelproces worden afgebroken voordat het voltooid is.

Het gevolg is een ‘gedempte maar niet opgeloste’ ontstekingsactiviteit die sluimerend aanwezig blijft, met vermoeidheid, immuundisregulatie en weefselschade tot gevolg. Dit is precies wat we zien bij laaggradige ontstekingen.

Hoe stellen we laaggradige ontstekingen vast?

Wat vertelt hs-CRP?
hs-CRP (high-sensitivity C-reactive protein) is een gevoelige bloedmarker die subtiele vormen van ontsteking kan opsporen, vaak eerder dan de klassieke CRP-test. Waar reguliere CRP pas stijgt bij acute infecties of schade, kan hs-CRP ook bij milde, chronische ontstekingsprocessen verhoogd zijn. Het verschil zit in de meetgevoeligheid: hs-CRP detecteert waarden die onder de detectiegrens van standaard-CRP blijven.

Een verhoogde hs-CRP wijst niet per se op een acute infectie, maar kan duiden op een laaggradige, systemische immuunactiviteit — zelfs als de rest van het bloedbeeld normaal lijkt.

Bij DNA Care maken we gebruik van functionele diagnostiek die verder kijkt dan standaardwaarden:

Belangrijke markers

• hs-CRP, IL-6, TNF-α – markers van systemische ontsteking
• Zonuline, calprotectine, DAO – markers voor darmdoorlaatbaarheid en immuunreactiviteit
• Cortisol-profielen – via speeksel of bloed
• GI-MAP – geavanceerde microbiomanalyse
• Organix profiel – om mitochondriale belasting te meten
• Voedselintolerantietesten – IgG, IgA of histamine

Zo ontstaat geen momentopname, maar een dynamisch inzicht in de interactie tussen uw immuunsysteem, metabolisme en herstelvermogen. Door klachten, leefstijl en testresultaten te combineren ontstaat een compleet beeld van onderliggende ontstekingsprocessen — vaak al voordat er schade zichtbaar is.

Begeleiding vanuit Functional Medicine

Laaggradige ontstekingen zijn omkeerbaar — mits de juiste oorzaken worden opgespoord én in de kern worden verholpen. Bij DNA Care krijgt u een persoonlijk behandelplan binnen Functional Medicine, afgestemd op uw unieke genetische en epigenetische kenmerken, uw leefstijl en het functioneren van uw lichaam als geheel.

Onze trajecten omvatten:
• Ontstekingsremmende, darmherstellende en leverondersteunende voeding
• Herstel van barrièresystemen (darm, huid, slijmvliezen)
• Zenuwstelselregulatie en stressherstel
• Mitochondriale ondersteuning en energiebalans
• Gerichte suppletie en fytotherapie
• Epigenetische begeleiding en leefstijlaanpassingen
• Herhaalonderzoek om voortgang te monitoren

Uw lichaam fluistert. Luistert u?

Als vage klachten zich opstapelen zonder duidelijke diagnose, kunnen laaggradige ontstekingen de verbindende factor zijn. Met de juiste inzichten, diagnostiek en begeleiding is herstel mogelijk — vaak al binnen enkele maanden zichtbaar.

Preventie, veroudering en samenvatting

Laaggradige ontstekingen kunnen zich jarenlang onopgemerkt ontwikkelen en leiden tot diepgaande verstoring van lichaamsfuncties. Juist omdat deze processen vaak pas laat worden herkend, is preventie van groot belang. Een ontstekingsremmende leefstijl, gezonde voeding, voldoende slaap, stressregulatie en een divers microbioom dragen niet alleen bij aan herstel, maar ook aan het voorkomen van toekomstige ziektelast.

Bovendien weten we inmiddels dat chronische ontstekingsactiviteit epigenetische processen beïnvloedt en zo bijdraagt aan versnelde biologische veroudering (inflammageing). Door laaggradige ontstekingen tijdig te herkennen en systemisch aan te pakken, ondersteunt u niet alleen uw gezondheid op korte termijn, maar investeert u ook in vitaliteit op lange termijn.