Infectie of ontsteking? Waarom dit onderscheid belangrijk is

Wat de onderliggende dynamiek zegt over uw herstel: van symptoom naar systeem

Wat als uw klachten geen infectie zijn, maar een ontstekingsreactie die niet wordt herkend?

De termen ‘infectie’ en ‘ontsteking’ worden vaak in één adem genoemd. Begrijpelijk, want ze treden geregeld samen op. Toch zijn het wezenlijk verschillende processen, met elk hun eigen oorzaak, dynamiek en implicaties voor herstel. Juist dat onderscheid is van belang wanneer klachten blijven bestaan zonder duidelijke verklaring. Bij DNA Care zien we regelmatig mensen bij wie het immuunsysteem langdurig actief is, zónder dat er sprake is van een bacterie of virus. Begrijpen wat er werkelijk gebeurt in het lichaam, is dan de eerste stap richting herstel.

De rol van een infectie

Een infectie ontstaat wanneer een micro-organisme – zoals een bacterie, virus, schimmel of parasiet – het lichaam binnendringt en zich probeert te vermenigvuldigen. Denk aan een keelontsteking, blaasinfectie of griep. Het immuunsysteem herkent de indringer als bedreiging en reageert snel en gericht, vaak met behulp van ontstekingsbevorderende signaalstoffen (zoals cytokinen) en witte bloedcellen. Deze acute reactie is essentieel voor herstel: ze helpt het lichaam te zuiveren van dat wat er niet thuishoort.

Wat is een ontsteking?

De ontsteking die volgt is een beschermende en coördinerende reactie van het immuunsysteem. Ze kan optreden bij infectie, maar óók bij weefselschade, overbelasting of chemische prikkels. Ontstekingssignalen zorgen lokaal voor roodheid, warmte, zwelling en pijn. Maar niet alle ontstekingen zijn zichtbaar of voelbaar. Ook op systeemniveau kan het immuunsysteem chronisch geactiveerd raken – een proces dat bekend staat als laaggradige ontsteking of silent inflammation. Hierbij blijven ontstekingsroutes subtiel actief, vaak zonder duidelijke symptomen, maar met mogelijk diepgaande effecten op energiestofwisseling, neuro-endocriene regulatie en weefselherstel.

Wel samen, niet hetzelfde

Een infectie en een ontsteking kunnen tegelijkertijd optreden, maar zijn niet hetzelfde. Een infectie is het binnendringen van een lichaamsvreemde indringer van buitenaf. De ontsteking is de reactie van het lichaam op die indringer – of op andere vormen van cellulaire stress of beschadiging. Infecties vragen soms om gerichte behandeling met medicatie. Een ontsteking daarentegen is meestal tijdelijk, zelfregulerend en functioneel. Alleen wanneer de ontstekingsreactie blijft voortduren of ontspoort, ontstaat er een probleem. Het is dus belangrijk om goed te onderscheiden wat de oorzaak is – en wat het gevolg.

Wanneer er wél een ontsteking is, maar géén infectie

Soms blijven klachten bestaan terwijl er geen infectie aantoonbaar is. In zulke gevallen kan het immuunsysteem langdurig geactiveerd zijn door andere triggers. Denk aan:

• Chronische stress of verstoorde slaap
• Voeding die immunologische reacties uitlokt
• Verstoringen in het microbioom of de darmbarrière
• Hormonale of mitochondriale disbalans
• Genetische of epigenetische gevoeligheid voor inflammatie
• Toxische belasting (bijvoorbeeld zware metalen of pesticiden)

In deze context spreken we eerder van een ontstekingsgevoelig terrein dan van een klassieke infectie.

Een voorbeeld uit de praktijk

Een vrouw van 62 meldde zich met jarenlange vermoeidheid, gewrichtspijn en spijsverteringsklachten. Infectieonderzoek had nooit iets opgeleverd. Uit ons gespecialiseerde bloed- en darmonderzoek bleek verhoogde ontstekingsactiviteit, gecombineerd met sterk verhoogde zonuline, eveneens hoge anti-stoffen tegen gluten en een ernstige dysbiose (microbiële disbalans). Een combinatie van voeding, verhoogde darmpermeabiliteit en chronische, multifactoriële stress voor haar systeem bleek deel van de persisterende gezondheidsproblematiek. In een periode van vijf maanden, waarin de onderliggende oorzaken zorgvuldig geadresseerd werden, herstelde ze van haar klachten. De ontsteking was reëel – maar de oorsprong lag elders.

Wat onderzoeken we bij DNA Care?

Om deze processen goed in beeld te brengen, maken we gebruik van geavanceerde functionele diagnostiek. We onderzoeken onder andere:

• Tekenen van chronische immuunactivatie (zoals hs-CRP, IL-6, TNF-α)
• Barrièrefunctie van de darm en samenstelling van het microbioom
• Hormonale en mitochondriale regulatie
• Oxidatieve stress en detoxcapaciteit
• Genetische en epigenetische markers, zoals SNP’s in genen die betrokken zijn betrokken zijn bij ontstekingsregulatie of detoxificatie (bijvoorbeeld CYP450, GST of COMT)

Zo ontstaat een verdiepend en samenhangend beeld van de ontstekingsdynamiek in het lichaam.

Drie belangrijke verschillen tussen infectie en ontsteking

• Een infectie komt van buitenaf; een ontsteking ontstaat als reactie van binnenuit
• Een infectie kan medicatie vereisen; een ontsteking is meestal zelfregulerend
• Een infectie is vaak tijdelijk; een ontsteking kan chronisch en laaggradig worden

Wat is er nodig voor herstel?

De benadering die volgt is altijd persoonlijk en systemisch. Meestal bestaat deze uit een combinatie van:

• Voeding die het immuunsysteem kalmeert en het microbioom herstelt
• Ondersteuning van de darmbarrière en detoxificatiecapaciteit
• Regulatie van het autonome zenuwstelsel en de HPA-as
• Herstel van mitochondriale energiehuishouding
• Indien nodig: gerichte suppletie op basis van genetisch profiel

Herstel vraagt in zulke gevallen niet om symptoombestrijding, maar om inzicht, regulatie en hernieuwd evenwicht.

Samenvattend

Een infectie is een ‘aanval’ van buitenaf. Een ontsteking is de reactie van het lichaam – soms op een indringer, maar soms ook op een verstoring van binnenuit. De twee processen kunnen samen optreden, maar vragen niet altijd dezelfde aanpak. Wanneer ontstekingsreacties blijven bestaan zónder infectie, is het waardevol om verder te kijken naar wat het immuunsysteem activeert – en wat herstel in de weg staat.

Ervaart u klachten waarvoor geen duidelijke oorzaak wordt gevonden – zoals vermoeidheid, pijn of verhoogde ontstekingswaarden?

Bij DNA Care helpen we u inzicht te krijgen in wat uw immuunsysteem werkelijk uit balans brengt. Zeker wanneer eerdere onderzoeken geen verklaring bieden, kan functionele diagnostiek nieuwe aanknopingspunten opleveren. We denken graag met u mee.

Functional Medicine als sleutel tot een goede gezondheid Laaggradige ontstekingen: stille oorzaak van chronische klachten