Het metabool syndroom: wat is het en hoe keer je het om?

Een metabool syndroom is een aandoening die door een groep symptomen of stoornissen die met elkaar in verband staan, wordt bepaald. Het metabool syndroom is een verzameling van klachten en symptomen rondom de stofwisseling, waaronder:

• Insulineresistentie.
• Verhoogde nuchtere bloedsuikerspiegel of diabetes type 2.
• Abnormale bloedvetten (een verhoogd gehalte aan LDL-cholesterol en triglyceriden).
• Verlaagd HDL-cholesterolgehalte (ook wel het ‘goede’ cholesterol genoemd).
• Overgewicht (met name buikvet).
• Een taille bij vrouwen van meer dan 80 cm en bij mannen van meer dan 94 cm.

Er is officieel sprake van het metabool syndroom als je een grotere buikomtrek hebt en daarnaast twee of meer van bovenstaande symptomen. De ene aandoening versterkt daarbij de andere, waardoor het algemene risico op nog hevigere problemen steeds groter wordt. Dr. Gerald Reaven, artsonderzoeker aan de Stanford Universiteit in Californië, was eerste die de aandoening wat later het metabool syndroom genoemd zou worden, signaleerde en de verbanden legde. Hij wist in eerste instantie nog niet precies hoe hij het moest noemen. De aandoening kreeg daarom aanvankelijk de naam: Syndroom X.

Olie op het vuur

Als je één van de klachten behorend tot het metabool syndroom ontwikkelt, dan neemt de kans op een van de andere aandoeningen aanzienlijk toe. En waar één van deze klachten al vervelende gevolgen kan hebben, werken de andere klachten daarbij als olie op het vuur: het metabool syndroom wordt daardoor een progressieve (steeds erger wordende) aandoening.

Mogelijke ernstige gevolgen

Wanneer je het metabool syndroom hebt, zul je ook een sterk toegenomen risico hebben op vrijwel alle aandoeningen die met leeftijd te maken hebben (de eerste symptomen kun je inmiddels al als jongvolwassene ervaren), waaronder:

• Aandoeningen van het zenuwstelsel
• Diabetes
• Hart- en vaatziekten
• Hoge bloeddruk
• Kanker
• Leverproblemen
• Methylatieproblemen
• Oogziekten
• Problemen met de alvleesklier (pancreas)
• Visceraal vet rond de organen
• Ziekte van Alzheimer

Insulineresistentie is het onvermogen om op een goede manier met koolhydraten uit de voeding, zoals suikers, om te gaan. Een van de gevolgen daarvan is dat hormonale klachten ontstaan en daaruit voortvloeiende symptomen in de hand gewerkt worden.

Dit kan zich onder andere uiten in:

• Angst en nervositeit
• Chronische vermoeidheid/uitputting
• Concentratieproblemen
• Depressie/somberheid
• Erectieproblemen (bij mannen)
• Gejaagd gevoel
• Neiging tot boosheid en snelle frustratie
• Problemen met de cyclus (bij vrouwen)
• Schildklieraandoeningen
• Slaapproblemen (moeite met inslapen en/of doorslapen)
• Vruchtbaarheidsproblemen (bij zowel vrouwen als mannen)

Een moderne ziekte veroorzaakt door levensstijl

Iedereen weet wel dat gezond leven en gezonde keuzes maken belangrijk is. In de praktijk is dit alleen best lastig. Dit begint al bij het halen en bereiden van je eten: de supermarkt verleidt je tot allerlei ‘verkeerde’ keuzes – kijk maar eens wat je allemaal meeneemt als je met een lege maag je wagentje aan het vullen bent. Steeds meer beroepen zijn zittend en het werktempo lijkt alsmaar hoger te worden. ’s Avonds heb je geen puf meer om te sporten en door de dagen heen ervaar je allerlei soorten fysieke, emotionele en chemische stress (zelfs medicijngebruik valt onder deze categorie). En weet je waar het stresshormoon cortisol voor zorgt? Honger. Dan maar een keer niet koken, een pizza moet toch ook kunnen?

Metabool syndroom en stress

Iets wat het metabool syndroom nog een extra zetje kan geven is stress. Orthomoleculair en KPNI-therapeut Erik Schut legt uit hoe stress de aanjager van het metabool syndroom is. Hij vertelt dat stress er namelijk voor zorgt dat je lichaam energie anders verdeelt. Bij stress krijgt je lichaam een signaal dat er extra energie nodig is om te kunnen vechten of vluchten. Je lichaam haalt die energie uit voorraden, maar kan de vrijgemaakte energie vervolgens niet verbruiken, omdat het echte vechten of vluchten niet plaatsvindt – die worsteling zit immers vooral in je hoofd. Je lichaam slaat de overtollige energie vervolgens op als buikvet. Door het stresshormoon cortisol ga je vervolgens ook meer eten, vaak ook nog eens voeding met snelle koolhydraten. Dit heeft een kort rustgevend effect op het brein, maar leidt vervolgens tot laaggradige ontstekingen in het lichaam een toename van het metabool syndroom. Als laatste speelt de schildklier een rol: door stress neemt de schildklierfunctie af. De schildklier stuurt de stofwisseling in iedere cel van je lichaam aan. Wanneer je stofwisseling vertraagt, ga je meer vet opslaan. De schildklier speelt ook een belangrijke rol in de regulatie van je lichaamstemperatuur. Wanneer de schildklier minder goed zijn werk kan doen, zal je lichaam nog meer energie uit voeding als vet opslaan.

De dans tussen genen en hun omgeving (onze levensstijl)

In de kern zie ik het metabool syndroom als het directe gevolg van een westers voedinspatroon en diverse ongunstige levensstijlfactoren ten opzichte van hoe ons lichaam ontworpen en geëvolueerd is. Er ontstaat een dysfunctie op het gebied van insuline (insulineresistente) en van daaruit een domino-effect van andere symptomen en aandoeningen.

Onze genen reageren continu op de omgeving en beschikken over een enorm aanpassingsvermogen. Heb je stress? Dan zullen bepaalde genen zich aan- of juist uitschakelen. Heb je vannacht slecht geslapen? Dan zullen je genen daarop reageren en binnen een week ontwikkel je op deze manier al klachten van insulineresistentie, het voorstadium van diabetes type 2. Hierdoor kom je makkelijk aan en wordt het juist moeilijk om gewicht te verliezen.

Signalen van je lichaam leren verstaan

Ons lichaam geeft ons al vroeg in een ziekteproces signalen dat er iets niet goed gaat. Vaak pakken wij deze signalen pas op wanneer ons leven hierdoor beperkt wordt. Hoofdpijn? Een paracetamol is snel genomen. Maar daarbij staan we er niet bij stil dat onze lever ons een signaal geeft en de paracetamol de lever alleen maar verder belast. Slaapproblemen? Een slaappil kan uitkomst bieden. Dat dit de onderliggende disbalans op het gebied van hormonen en neurotransmitters alleen maar erger maakt, dat beseffen we ons vaak te laat. Ons lichaam is enorm intelligent en wanneer wij zouden stoppen om symptomen te onderdrukken, maar naar de oorzaak zouden kijken, zouden we heel veel ziektes en aandoeningen in een vroeg stadium een halt toe kunnen roepen en kunnen omkeren of zelfs helemaal kunnen voorkomen.

Aanpak van metaboolsyndroom bij DNA Care

Het goede nieuws is dat het metabool syndroom met de juiste aanpak en inzet vaak volledig omkeerbaar is. Roos van der Blom, eigenaar van DNA Care, gebruikt hiervoor een combinatie van verschillende behandeltechnieken op het gebied van Functional Medicine. Functional Medicine is een vakgebied met een brede wetenschappelijke basis en een natuurlijke en integrale aanpak van de onderliggende oorzaken van disbalans en ziekte in het lichaam.

Middels bloedonderzoek, DNA-onderzoek en andere geavanceerde diagnostiek, zoals een Organix organische zurentest en een GI Map darmflora onderzoek, worden de diverse en telkens weer unieke combinatie van factoren die tot deze aandoeningen hebben geleid zorgvuldig in kaart gebracht. Vervolgens wordt er op basis van deze data een zorgplan op maat ontwikkeld om het metabool syndroom succesvol om te kunnen keren en de hormonale huishouding, stofwisseling en algehele gezondheid te kunnen optimaliseren.

Samenwerking met artsen en apothekers

Als u het metabool syndroom heeft, is de kans groot dat u meerdere soorten medicatie gebruikt. DNA Care werkt daarom samen met artsen en apothekers om eventuele interacties tussen supplementen en medicatie uit te sluiten en zo een veilige omgeving te creëren waarin optimale resultaten bereikt kunnen worden.